بلوغ زودرس به شرایطی گفته می‌شود که طی آن کودکان قبل از رسیدن به سنین نوجوانی علائم بلوغ از جمله علائم جسمانی، جنسی و روانشناختی را تجربه می‌کنند. در این شرایط برای اکثر والدین این سوال پیش می‌آید که دلیل بروز بلوغ زودرس چیست؟

سیتی و چاقی اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بلوغ زودرس، نشانه ها، انواع و پیامدهای آن تا انتهای این مطلب همراه ما باشید و برای حل مسائل این دوره مشاوره نوجوان دریافت نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه بلوغ می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

 منبع: بلوغ زودرس

بلوغ از چه سنی زودرس تعریف می شود؟

به طور طبیعی دختران در سنین 8 تا 13 سالگی و پسران در سنین 9 تا 14 سالگی فرایند بلوغ را پشت سر بگذارند. از همین رو اگر علائم جسمی، جنسی و روانشناختی بلوغ پیش از سنین تعیین شده اتفاق بیفتند متخصصین مسئله بلوغ زودرس را مد نظر قرار می‌دهند. 

نشانه های بلوغ زودرس در دختران و پسران

بلوغ زودرس علائم متفاوتی با بلوغ در حالت عادی ندارد. به عبارت دیگر وجه تمایز آن تنها در بروز زودهنگام است. از همین رو بروز علائمی نظیر رشد سینه‌ها، شروع چرخه قاعدگی و رشد موهای زائد در دختران کوچک‌تر از 8 سال به عنوان بلوغ زودرس در نظر گرفته می‌شود. همچنین نشانه‌هایی نظیر بم شدن صدا، رشد آلت تناسلی و تجربه احتلام شبانه در پسران زیر 9 سال از جمله علائم بلوغ زودرس در پسران محسوب می‌شود.

انواع بلوغ زودرس

متخصصان براساس عوامل درگیر در بروز بلوغ زودرس این مشکل را به دو نوع مختلف تقسیم می‌کنند که بلوغ زود رس مرکزی و محیطی را شامل می‌شود.

????بلوغ زودرس مرکزی

در بلوغ زودرس مرکزی آنچه منجر به بروز زودهنگام علائم بلوغ می‌شود ترشح گنادوتروپین از غده هیپوفیز در مغز است. گنادوتروپین اندام‌های جنسی شامل بیضه‌ها در پسران و تخمدان‌ها در دختران را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ترشح هورمون‌های جنسی نظیر تستوسترون و استروژن می‌شود.  این هورمون‌ها در نهایت مسئول بروز نشانه های بلوغ زودرس هستند.

????بلوغ زودرس محیطی

در بلوغ زود رس محیطی؛ مغز و غده هیپوفیز مسئول بروز علائم نیستند؛ بلکه این شرایط در اثر نوسان هورمون‌های جنسی اتفاق می‌افتد. افزایش سطح ترشح تستوسترون و استروژن در بلوغ زود رس محیطی می‌تواند از اختلالاتی در بیضه‌ها و تخمدان‌ها یا وجود بیماری‌هایی نظیر تیروئید ناشی شوند.

علل بروز بلوغ زودرس

بلوغ زود رس می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. از همین رو تشخیص دقیق آن کار چندان آسانی نیست. هنگامی که بلوغ زودرس مرکزی در سنین بسیار پایین نظیر زیر 6 سال اتفاق می‌افتد، معمولا عوامل پزشکی مورد توجه قرار می‌گیرند که از جمله آن‌ها می‌توان به درگیری با عفونت‌ها، التهابات مغزی، سابقه ضربه به سر و تومورها اشاره کرد. سایر عوامل مرتبط با بروز بلوغ زود رس موارد زیر را شامل می‌شوند:

• مونث بودن: بررسی‌ها نشان می‌دهند که آمار بروز بلوغ زودرس مرکزی در دخترها 10 برابر بیشتر از پسرهاست.
• عوامل ارثی و ژنتیکی: مطالعات پژوهشی نشان می‌دهند که بلوغ زود رس در خانواده‌ها جریان دارد و آن‌هایی که یکی از بستگان درجه یکشان سابقه تجربه بلوغ زود رس را دارد، بیش از دیگران در معرض این مسئله قرار دارند. از همین رو می‌توان نتیجه گرفت که فاکتورهای ارثی و ژنتیکی نیز در این میان نقش ایفا می‌کنند.
• دچار بودن اضافه وزن: اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل بسیار موثر بر بروز بلوغ زودرس در دختران است. اما این مساله برای پسرها تاثیر معناداری بر شروع فرایند بلوغ ندارد.
• قرارگیری در معرض هورمون ها: یکی دیگر از دلایل بروز بلوغ زودرس استفاده از داروها و مواد غذایی هورمونی است.

پیامدهای بلوغ زودرس

بلوغ زودرس از نظر جسمانی و روانشناختی می‌تواند اثرات و پیامدهای مختلفی را برای کودکان به بار بیاورد. پیامدهای روانی بلوغ زود رس معمولا برای دخترها بیشتر است و منجر به تجربه فشارهای مضاعف می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین پیامدهای بلوغ زود رس اشاره کرده‌ایم:

????استرس و فشار روانی

مواجه شدن زودهنگام با فرایند بلوغ برای اکثر بچه‌ها استرس‌زا است. برای مثال دخترهایی که در سنین قبل از 8 سال پریودی را تجربه می‌کنند از آمادگی روانی کافی برخوردار نبوده و ممکن است واکنش‌هایی نظیر ترس و اضطراب مفرط را از خود بروز دهند.

همچنین بلوغ زودهنگام ممکن است باعث شود که والدین زودتر از حالت طبیعی از فرزندشان انتظار داشته باشند که همانند بزرگسالان رفتار کند. این مسئله با محروم کردن فرزند از لذت‌های دوران کودکی می‌تواند به فشارهای روانی مضاعفی بیانجامد.

????توقف رشد

معمولا رسیدن به بلوغ با توقف رشد جسمانی همراه است. در نتیجه این موضوع می‌تواند باعث شود که فرزندتان به اندازه کافی قد نکشد یا در آینده ظاهری کوچک‌تر از سایر بزرگسالان داشته باشد. به همین دلیل برخی از والدین برای جلوگیری از بلوغ زودرس، با مراجعه پزشک، برای فرزندان خود از داروهایی استفاده می‌کنند که بلوغ آنها را به تاخیر بیاندازد.

????افزایش احتمال رفتارهای پرخطر جنسی

بلوغ زودرس که با تجربه میل جنسی همراه است می‌تواند برای کودکان کم سن و سال دردسرساز شود. درگیری با آسیب‌های خودارضایی یا برقراری روابط جنسی ناامن از جمله پیامدهای جنسی بلوغ زود رس هستند. از همین رو بسیار اهمیت دارد که اگر علائم بلوغ زود رس را در فرزندتان مشاهده می‌کنید، آموزش ها و توصیه‌های لازم در این زمینه را در اختیار او قرار دهید.

????بروز مشکلات رفتاری و میان فردی

کودکانی که با بلوغ زودرس دست و پنجه نرم می‌کنند اغلب درگیر استرس‌های زیادی هستند. همین مسئله بر کیفیت رفتارهای آن‌ها تاثیر می‌گذارد و احتمال بروز تعارضات بین فردی را افزایش می‌دهد. برای مثال پرخاشگری و ناتوانی در سازگاری با اعضای خانواده در بین کودکانی که بلوغ زود رس را تجربه می‌کنند نسبت به سایر افراد بیشتر دیده می‌شود.

????تاثیرات روانی بلوغ زودرس

زمینه بسیاری از مشکلات روانی افراد در دوران بلوغ آنهاست. بسیاری از والدین به این جنبه اهمیت نداده و حتی از زودتر به بلوغ رسیدن فرزندان خود نیز خوشحال می‌شوند. اما با بلوغ زودرس مشکلات زیادی از قبیل، عزت نفس پایین، انزوا، افسردگی، خودکم بینی، اعتیاد به مواد مخدر، رفتارهای خودجرحی و… بروز پیدا می‌کنند؛ که پیامدهای زیادی برای آینده آنان دارد. شدت این علائم در افراد مختلف، متفاوت است و هم دختران و هم پسران را درگیر می‌کند.

چگونگی تشخیص بلوغ زودرس

برای تشخیص بلوغ زودرس در نوجوانان و کودکان، باید به متخصصین مختلفی مراجعه کرد؛ همچنین آزمایشات متعددی نیز صورت می‌گیرد. در ابتدا با مراجعه به متخصص اطفال، پزشک سابقه کودک را بررسی کرده و بعد از معاینه فیزیکی و شرایط جسمانی آزمایشات مختلفی را در این زمینه تجویز می‌کند. برخی از این آزمایش ها شامل تصویربرداری با اشعه ایکس برای رشد استخوانها، ام آر آی، سونوگرافی، رادیوگرافی سر و آزمایش خون است.

جلوگیری از بروز بلوغ زودرس

از آنجایی که بلوغ زودرس احتمالا مشکلات زیادی را برای کودکان  ایجاد می‌کند؛ بهتر است از بروز پیش از موعد آن جلوگیری کرد. همچنین این یکی مراحل طبیعی رشد است و نمی‌توان به طور کلی آن را از بین برد. به همین دلیل متخصصین با ارائه راهکارهایی زمان این مرحله را تنظیم کرده و به کودک کمک می‌کنند.

????دارودرمانی

یکی روش های موثر برای کنترل بلوغ زودرس، دارودرمانی است که در آن پزشک از داروهایی استفاده می‌کند که با کمک داروهایی که هورمون های مصنوعی یا سنتز شده دارند؛ تولید هورمون های جنسی به تعویق می‌افتند. والدین نباید به صورت خودسرانه، کودک را مجبور کنند تا از این داروها استفاده کنند. داروهای هورمونی عوارض زیادی داشته به همین دلیل افراد باید در مصرف آنها بسیار دقت کنند.

????تغذیه مناسب

تحقیقات نشان دهنده تاثیر زیاد تغذیه بر بلوغ زودرس هستند. این موضوع مخصوصا در زنان شایع تر است. به همین دلیل افراد باید از خوردن گوشت قرمز به مقدار زیاد، کافئین، غذاهای چرب و شور، سویا، پیاز و جگر مرغ، پرهیز کنند. این مواد غذایی باعث بروز بلوغ زودهنگام می‌شوند. البته قطع مصرف آنها به طور کلی کار درستی نیست. افراد می‌توانند برای داشتن رژیم غذایی سالم تر در این دوران از یک متخصص تغذیه کمک بگیرند.

????جراحی

در موارد شدیدتر که مشکل با دارودرمانی قابل حل شدن نیست؛ افراد باید از عمل جراحی کمک بگیرند. این مورد بیشتر در دختران دیده می‌شود. گاهی به دلیل وجود توموری در رحم، بلوغ زودرس ایجاد می‌شود. که در این شرایط با برداشتن تومور و جایگزین کردن پروتز، مشکل برطرف شده و فرد از پیامدهای این موضوع در امان می‌ماند.

سخن پایانی

بدون شک بلوغ یکی از سخت ترین مراحل زندگی است. بلوغ زودرس شرایط را بسیار پیچیده تر کرده و کودکان را به صورت ناگهانی به دنیای بزرگسالی پرتاپ می‌کند. با اینکه تغییرات این دوران مربوط به جسم افراد می‌شود؛ اما آثار روانی آن تا مدت ها باقی می‌ماند.

بهتر است در این دوران به نشانه های جسمانی افراد و همچنین خلق و خوی آنها توجه بیشتری کرده و در صورت لزوم به آنها کمک کنیم. افراد می‌توانند در این زمینه از یک روانشناس و همچنین پزشک متخصص کمک بگیرند.

برای دریافت مشاوره در زمینه بلوغ زودرس می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول